Rob Scholte (Amsterdam, 1958) is de koning van het copyright. Afbeeldingen uit kunst en
reclame, maar ook uit het alledaagse leven, vormen het uitgangspunt voor zijn schilderijen.
Zonder zich te schamen gebruikt hij bestaande beelden, die hij zichzelf toe-eigent door
adequate toevoegingen, aanpassingen en contextverschuivingen. Hij legt onverwachte
verbanden en goochelt met de betekenis. Originaliteit en eigendomsrechten zijn voor Rob
Scholte, zo lijkt het, van geen enkel belang. Reproductie in alle vormen kenmerkt zijn
kunst en juist deze reproducties zorgen ervoor, dat zijn werk een groot publiek bereikt.
“Het meest gereproduceerde kunstwerk is daarom het belangrijkste”, zei hij ooit. Museum
de Fundatie laat vanaf 18 december 2021 een omvangrijk overzicht zien van zijn
schilderijen.
Rob Scholte is de onmisbare exponent van de roerige jaren ‘80 van de vorige eeuw. Zijn
schilderijen dragen bij aan de nieuwe herwaardering van figuratieve schilderkunst na het
modernisme, maar bij Rob Scholte sluit dat abstractie helemaal niet uit. Zijn kunst is even
idealistisch als commercieel, even alternatief kritisch als gelikt kitschy, zowel ironisch als
bloedserieus, en vooral steeds, als een rode draad, paradoxaal. Historische thema’s, literaire
verwijzingen, het gebruik van ironie, het spel van waarheid en leugen, stijlloosheid, evenals het
gebruik van citaten uit ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur die met elkaar botsen, zijn kenmerkend voor de
geest van de 21e eeuw. Als geen ander markeert Scholte de overgang van modern naar postmodern. De thematiek van zijn oeuvre is het verschil tussen unplugged en connected. Zijn schilderkunst lijkt ouderwets ten opzichte van een computer, maar floreert ook wonderlijk wel online.
Op Scholtes schilderij Reproductie Verplicht, naamgever van de tentoonstelling, vechten twee
gekleurde cherubijnen om een zwart-witte appel. Op de door Scholte daaronder geschilderde
Kodak color control patches staat te lezen: “The colors have been selected as representative of
those inks commonly used in photomechanical reproduction”. Dit credo kan als de basis aanname
van zijn kunst gezien worden. Niet alleen is de stijl van Scholte in dit werk plat, schijnbaar
zonder persoonlijk handschrift, ook zijn de kleuren door hem bepaald op basis van inkt, zoals dat
ook gebeurt bij het drukken van een fotomechanische reproductie. Door op deze manier te
schilderen vindt Scholte de drukpers steeds opnieuw uit, laag over laag, van licht naar donker,
van donker naar licht en weer terug, steeds preciezer en met meer definitie. Hij noemt het zelf
“God erin schilderen”. Het onderwerp van Reproductie Verplicht is algemeen en leesbaar, zoals in
veel van zijn werken. Ze sluiten aan bij de bekende massamedia, maar tegelijkertijd schuwt
Scholte traditie en religie niet.
Over Rob Scholte
Rob Scholte studeert kort in Groningen aan Academie Minerva en de Vrije Academie in Den Haag
(1975-1976), voordat hij aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam afstudeert in
Audiovisuele Vormgeving bij Jos Houweling (1977-1981). Hierna neemt Scholte deel aan de
openingsshow in het Amsterdamse kraakpand W139 (1982), waar hij met Sandra Derks later in
datzelfde jaar het omvangrijke Rom 87 laat zien, geraffineerde variaties op een in de Hema
gekocht kleurboek voor kinderen. In de jaren die volgen baart hij veel opzien, onder andere door
bij de Amsterdamse galerie The Living Room zijn minutieus geschilderde werken, die tegen alle
heersende trends ingaan, te tonen.
In de loop van de jaren ’80 maakt Rob Scholte al snel deel uit van de Nederlandse society wereld,
voortdurend blijft hij in de publiciteit. Als kunstenaar maakt hij in die tijd een bliksemcarrière
door, ook in het buitenland. Zo werkt hij samen met internationale collega’s Georg Dokoupil en
Peter Schuyff. Na zijn deelname aan de Biënnale van Sao Paulo (1983), toont hij De Schreeuw op
de Documenta in Kassel (1987). Korte tijd later wordt hij professor ‘Schilderkunst’ aan de
Hochschule van Uni-Kassel, en richt hij het Nederlandse paviljoen op de Biënnale in Venetië in
met San Marco kitsch, dat hij No Expo noemt (1990).
Een jaar later krijgt Rob Scholte zijn grootste opdracht: een 1200 vierkante meter grote
schildering in de kopie van Huis ten Bosch in Nagasaki, door hem betiteld Après nous le Déluge
(1991). Het project is hem op het lijf geschreven: het enige origineel te zijn in een stad vol met
replica’s van de Hollandse architectuur, in een land als Japan, dat net als Scholte zijn succes
mede dankt aan een eigen interpretatie van het auteursrecht, past hem als een handschoen. Vier
jaar lang werkt Scholte met een aantal assistenten aan de wand- en plafondschilderingen, die
verwijzen naar de voortdurende herhaling van oorlog als onterechte motor van de
wereldgeschiedenis. In 1995 voltooit hij dit mega project, maar ondertussen is hij slachtoffer
geworden van een bomaanslag (24 november 1994). Op de eerste verdieping van Arti et Amicitiae
stelt hij zijn geëxplodeerde BMW ten toon (1995).
Daarna wordt het stil rond Rob Scholte, een bewuste keuze van de kunstenaar. In 1988 is hij al
naar Brussel verhuisd, waar hij blijft wonen tot hij naar Tenerife vertrekt (1995), om pas in 2003
naar Nederland terug te keren. Vier jaar na terugkomst betrekt hij het voormalig postkantoor in
Den Helder (2007). Hij opent daar het Rob Scholte Museum (2013), maar de gemeente heeft
andere plannen met het gebouw. Woning, atelier en het museum van Scholte worden door de
politie ontruimd (17 april 2018). De juridische procedures hierover zijn nog steeds gaande.
Museum de Fundatie wijdde al eerder twee tentoonstellingen aan Rob Scholte: Silk Cut (2011),
een facelift van de klassieke kabinetten van Kasteel het Nijenhuis en de Embroidery Show (2016),
met duizend borduurwerken van anonieme makers, gekocht door Scholte, daarna door hem
omgedraaid en gesigneerd. Het klinkt onwaarschijnlijk, maar Scholtes laatste
overzichtstentoonstelling in Nederland dateert van meer dan 30 jaar geleden, in Museum
Boijmans Van Beuningen (1988). Het is tijd voor een retrospectief van Rob Scholte. Dankzij een
groot aantal bruiklenen uit museale en particuliere collecties, uit binnen- en buitenland, laat
Museum de Fundatie vanaf 18 december een buitengewoon en omvattend overzicht van zijn
schilderijen zien.